Provincie dreigt buiten haar boekje te gaan met OVP

Woensdagavond 28 juni 2017 stonden de Oostvaardersplassen (OVP) op de agenda van de Commissie Duurzaamheid van Provinciale Staten (PS). In februari 2017 is het initiatiefvoorstel "Richtinggevende uitspraken beleidskader beheer Oostvaardersplassen" van VVD en SGP vastgesteld in Provinciale Staten met de opdracht aan Gedeputeerde Staten (GS) dit initiatiefvoorstel juridisch te laten toetsen en een procesvoorstel te maken voor de verdere uitwerking.

Prof. Mr. Annelies Freriks toonde de uitkomst van de juridische toets en namens GS werd het procesvoorstel gepresenteerd waarin ook besluitvorming bij PS neergelegd wordt. Prof. Freriks maakte echter direct al duidelijk dat PS helemaal niet bevoegd is om te beslissen over het beleid in de Oostvaardersplassen. Daar gaat alleen GS over. Bovendien is GS gebonden aan internationale en nationale wetgeving en aan afspraken met de Rijksoverheid die nagekomen moeten worden. De beleidsruimte die de Provincie heeft is daarmee zeer beperkt. Desondanks bleek een meerderheid van de partijen voorstander te zijn van het procesvoorstel en lijkt daarmee niet te begrijpen dat Provinciale Staten helemaal niet gaan over het vaststellen of goedkeuren van beleidskaders. In de vergadering van 18 juli 2017 zal moeten blijken of Provinciale Staten het procesvoorstel ook daadwerkelijk aannemen.

Wat zijn de hoofdpunten uit beide presentaties?

Procesvoorstel

Doel van de procesaanpak is om te komen tot een herformulering van de beleidskaders van de Oostvaardersplassen waar het gaat over beleving, beheer en natuur. Er wordt een tijdpad geschetst en beschreven wordt hoe men tot de nieuwe beleidskaders gaat komen. Daartoe zal een onafhankelijke, externe commissie samengesteld worden van deskundigen, maar met de kanttekening dat deze deskundigen nog geen uitgesproken mening gevormd hebben over de Oostvaardersplassen. Deze commissie zal Gedeputeerde Staten adviseren in het nieuw te formuleren beleid. Gedeputeerde Staten zal het beleidskader formuleren. Tenslotte wordt het beleidskader voorgelegd aan Provinciale Staten ter besluitvorming,. Als alles volgens plan verloopt zal dit in november / december 2017 voorgelegd worden.

Juridische toets

In de juridische toets van Prof. Freriks wordt uiteengezet welke wetgeving, jurisprudentie en overeenkomsten gelden voor de Oostvaardersplassen en wat de bewegingsruimte is om nieuw beleid te formuleren. Ook komt aan bod wat de bevoegdheden zijn van Provinciale Staten, Gedeputeerde Staten en Staatsbosbeheer. Een belangrijke conclusie uit het advies stelt dat de Oostvaardersplassen zijn aangewezen als Natura 2000 gebied en hierdoor gebonden zijn aan een streng Europees beschermingsregime. De Natura 2000 wetgeving is leidend en gaat vóór nationale wetgeving. De Oostvaardersplassen zijn aangewezen om 31 vogelsoorten, die in hun voortbestaan bedreigd zijn, te beschermen en in stand te houden. De Natura 2000-wetgeving verplicht lidstaten het gebied zo in te richten dat de Natura 2000 doelen ook werkelijk gehaald worden. Alle andere activiteiten die men wil ontplooien in of rondom het gebied zijn hieraan ondergeschikt. Om met het beheer van de Oostvaardersplassen rekening te houden met de uitbreiding van Lelystad Airport of met het Nationaal Park, zoals in het initiatiefvoorstel te lezen is, kan vanuit de Natura 2000 wetgeving niet. Het is juist andersom. Ontwikkelingen van Lelystad Airport en het Nationaal Park moeten rekening moeten houden met de beschermde vogels in de Oostvaardersplassen!

Grote grazers

Een andere belangrijke conclusie is dat er weinig bewegingsruimte is om het beheer van de grote grazers te wijzigen. Dit volgt uit de door het Rijk en Gedeputeerde Staten opgestelde overeenkomst waarin het beheer is overgedragen aan Gedeputeerde Staten. Wil men toch een ander beheer, dan zal uit een onafhankelijke review moeten blijken of dit vanuit de Natura 2000 doelstellingen voor het gebied noodzakelijk is. Het initiatiefvoorstel stelt echter om een heel andere reden een wijziging in het beheer van de grote grazers voor en dat is juridisch gezien niet mogelijk..

Geen rol voor Provinciale Staten

Tenslotte blijkt uit het advies van Professor Freriks dat Provinciale Staten niet bevoegd is om het beleid en het beheer van de Oostvaardersplassen vast te stellen, zowel als het gaat om Natura 2000 als om de grote grazers, Deze bevoegdheid ligt bij Gedeputeerde Staten.

Wat vindt Dierbaar Flevoland?

Onze stichting heeft zich eerder uitgesproken tegen het initiatiefvoorstel, omdat dit van de Oostvaardersplassen een attractiepark annex dierentuin dreigt te maken waar beschermde natuur opgeofferd wordt aan de economische belangen van het toerisme en Luchthaven Lelystad. Eerder hebben wij ingesproken in de Commissievergadering. Op basis van de petitie die wij gestart zijn, en die bijna 6000 keer is ondertekend, hebben wij ook ingesproken in de Statenvergadering. Wij hebben er o.a. op gewezen dat de natuurbelangen in de OVP dienen te prevaleren. Door het juridisch advies worden wij hierin bevestigd. De € 130.000 die nu voorzien zijn om alleen nog maar het proces te begeleiden, kunnen ons inziens beter in de natuur geïnvesteerd worden. Wij hopen dat het tij keert en zullen de ontwikkelingen op de voet volgen.